Liveblog | Rusland claimt volledige controle over Bilohorivka (2024)

• Rusland claimt volledige controle over Bilohorivka, Oekraïne meldt gevechten rond nederzetting
• Nederland levert Oekraïne pantserwagens met wapensysteem
• EU-lidstaten akkoord: winst op bevroren Russisch geld naar Oekraïne
• Lees hier het liveblog van maandag 20 mei terug.

Dit liveblog wordt niet meer geüpdatet. De nieuwste updates over de ontwikkelingen in Oekraïne en Rusland vind je in het liveblog van woensdag 22 mei.

De Verenigde Staten hebben – net als de EU – een plan waarbij de toekomstige opbrengst van bevroren Russische activa wordt gebruikt om een lening van 50 miljard dollar aan Oekraïne te bekostigen. Als de G7-landen akkoord gaan met dit plan, wordt het initiatief van de EU stopgezet.

De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen zegt over de deal dat niet de presidentsverkiezingen van komend najaar de reden zijn dat Amerika de bevroren tegoeden te gelde wil maken, 'maar de Oekraïense behoeftes'. Oekraïne heeft dringend extra wapens en geld nodig. Ze wil met de rente-inkomsten op bevroren tegoeden een nieuwe inkomensstroom voor Oekraïne scheppen.

Ze hoopt dat de leiders van de G7-landen instemmen met haar plan. Het plan zal besproken worden tijdens de G7-top in Italië. Bloomberg meldt dat Duitsland al akkoord is met het Amerikaanse voornemen.

Een Russische topdiplomaat heeft tegen het Russische persbureau Tass gezegd dat het plan van de EU om de winsten op bevroren Russische tegoeden uit te keren aan Oekraïne 'onverwachte' gevolgen zal hebben.

Kirill Logvinov, de diplomaat die Rusland vertegenwoordigt in Brussel, voegt hieraan toe dat de EU iedere 'gestolen' cent moet terugbetalen aan Rusland.

De Russische strijdkrachten zijn naar eigen zeggen 'niet ver van Oekraïne' begonnen met oefeningen voor het praktische gebruik van tactische kernwapens. Eerder deze maand werd in Moskou aangekondigd dat die oefeningen worden gehouden als gevolg van westerse provocaties en bedreigingen.

De eerste fase van de oefeningen richt zich volgens persbureau RIA Novosti op het verzamelen van de speciale munitie, het laden in lanceerinrichtingen en het verplaatsen van die lanceerinrichtingen. Het ministerie van Defensie vindt de oefeningen noodzakelijk voor de verdediging van het land en het waarborgen van de territoriale integriteit.

De Europese lidstaten zijn akkoord gegaan met het plan om de winsten op bevroren Russische tegoeden uit te keren aan Oekraïne. Het gaat om een jaarlijks bedrag van 3 miljard euro. 90 procent daarvan moet ten goede komen aan de Oekraïense strijdkrachten. Dat schrijft de Tsjechische minister van Buitenlandse Zaken Jan Lipavsky op X.

Een bedrag van 280 miljard dollar is momenteel bevroren door de landen van de G7. Twee derde van dit bedrag bevindt zich in Europa. Het Belgische effectenbewaarhuis Euroclear beheert 191 miljard dollar aan Russisch geld. De rente-inkomsten van Euroclear op de bevroren tegoeden bedroegen vorig jaar 3,9 miljard euro.

Duizenden Oekraïense gevangenen hebben de nieuwe mogelijkheid aangegrepen om hun cel in te ruilen voor het leger. Meer dan 3000 gevangenen hebben zich volgens Olena Vysotska, onderminister van Justitie, aangemeld voor de nieuwe regeling om de krijgsmacht te versterken.

'Dit hadden we al voorspeld voor het aannemen van de wet', zegt Vysotska. Ze zei dat 20.000 gevangenen in aanmerking zouden kunnen komen voor de regeling en dat 4500 van hen interesse hebben getoond. Misdadigers die zijn veroordeeld voor moord, verkrachting, ander seksueel geweld en misdaden tegen de nationale veiligheid kunnen hun straf niet ontlopen via deze regeling. Die geldt alleen voor gevangenen met een straf van minder dan drie jaar cel.

Meer dan 14.000 inwoners van de Oekraïense regio Charkiv zijn ontheemd geraakt, meldt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Rusland is daar op 10 mei een nieuw grondoffensief begonnen en heeft meerdere plaatsen ingenomen.

'Meer dan 14.000 mensen zijn in een kwestie van dagen ontheemd geraakt en bijna 189.000 anderen wonen nog steeds binnen een straal van 25 kilometer van de grens met de Russische Federatie, waar ze door voortdurende gevechten aanzienlijke risico's lopen', zei Jarno Habicht, de WHO-vertegenwoordiger in Oekraïne.

Waarnemers zeggen dat het Russische offensief in Charkiv de laatste dagen is vertraagd, maar nog niet is gestopt. De oorlog wordt ook op andere plekken in de regio gevoerd. In de regionale hoofdstad Charkiv zijn in de nacht van maandag op dinsdag zeker zeven gewonden gevallen, meldt de regionale gouverneur. Hij zegt dat de stad 'de hele nacht is aangevallen door de vijand'.

De Amerikaanse minister van Financiën, Janet Yellen, heeft er bij Duitse bankdirecteuren op aangedrongen zich meer in te spannen om de sancties tegen Rusland na te leven. Aan het begin van een bijeenkomst met bankiers in Frankfurt wees Yellen erop dat Rusland gevoelige goederen blijft kopen en steeds beter in staat is 'om deze goederen in eigen land te produceren'. Yellen zei dat het Westen waakzaam moet blijven en ambitieuzer moet zijn. 'Ik dring er bij alle instellingen hier op aan om verscherpte nalevingsmaatregelen te nemen en meer aandacht te besteden aan Russische ontduikingspogingen. Rusland is wanhopig op zoek naar kritieke goederen uit geavanceerde economieën zoals Duitsland en de Verenigde Staten. We moeten waakzaam blijven om te voorkomen dat het Kremlin zijn industriële defensiebasis kan bevoorraden en toegang krijgt tot onze financiële systemen om dat te doen.' Yellen zei dat de meest verontrustende activiteiten voor het omzeilen van Russische sancties afkomstig waren uit China, de Verenigde Arabische Emiraten en Turkije.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Annalena Baerbock, heeft haar voorgenomen bezoek aan het Oekraiense Charkiv vandaag afgeblazen om veiligheidsredenen, meldt het Duitse persbureau dpa. Bijna 11.000 mensen zijn geëvacueerd uit de grensgebieden van Charkiv sinds Rusland daar op 10 mei een aanval lanceerde. De regionale hoofdstad Charkiv werd 's nachts getroffen door een Russische drone-aanval op de transportinfrastructuur. Daarbij werden meer dan 25 vrachtwagens, bussen en andere voertuigen beschadigd en raakten zeven mensen gewond, zei de regionale gouverneur Oleh Syniehubov.

Duitse functionarissen lijken bereid een Amerikaans plan te steunen om de toekomstige inkomsten uit bevroren Russische tegoeden — die grotendeels in Europa zijn gestrand — te benutten ter ondersteuning van 50 miljard dollar aan hulp aan Oekraïne, volgens mensen die bekend zijn met de discussies. De instemming van Duitsland zou een cruciale stap zijn die Washington en zijn bondgenoten dichter bij het veiligstellen van een substantieel nieuw hulppakket voor Kyiv en het verzekeren van Amerikaanse betrokkenheid zou kunnen brengen, ongeacht de uitkomst van de verkiezingen in november.

Amerikaanse en EU-functionarissen zeggen dat er momentum ontstaat achter het Amerikaanse voorstel, dat naar verwachting de gesprekken tussen de ministers van Financiën en de presidenten van de centrale banken van de Groep van Zeven landen zal domineren in Stresa, Italië, voor hun jaarlijkse bijeenkomst die donderdag begint.

Oekraïense strijdkrachten hebben 28 van de 29 drones neergeschoten die Russische troepen inzetten bij een nachtelijke aanval op zeven regio's. Dat meldt de Oekraïense luchtmacht in een verklaring. De drone-aanval beschadigde vier privéwoningen, 25 vrachtwagens en bussen in Charkiv, waarbij vijf mensen gewond raakten, aldus de gouverneur van de regio Oleh Syniehubov en de verklaringen van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken over de berichtenapp Telegram.

Een raketaanval later op de ochtend richtte zich op de transportinfrastructuur en verwondde nog twee mensen in de stad, voegde de gouverneur eraan toe. Twee drones die werden neergeschoten in de regio Dnjepropetrovsk beschadigden bijgebouwen, zonder dat er slachtoffers vielen volgens de gouverneur van de regio. Volgens het Oekraïense leger werden drie drones van het Shahed-type neergeschoten boven de Kherson-regio, en nog eens veertien boven de Odesa-regio, de rest op Mykolaiv, Cherkasy en Kirovohrad.

Volgens Volodymyr Zelensky heeft Oekraïne dringend meer luchtafweersystemen en straaljagers nodig, maar 'mist het vrije Westen snelheid in deze twee kwesties'. Dat zei de Oekraïense president maandag in zijn dagelijks videotoespraak. Door het overwicht in de lucht zou Rusland geleide zweefbommen kunnen gebruiken om Oekraïense steden en de verdediging aan het front te vernietigen. Volgens Zelensky hebben de Russen deze tactiek al toegepast bij Charkiv en het gebied rond Donetsk.

Zelensky heeft zijn bondgenoten de afgelopen dagen herhaaldelijk gevraagd om extra Patriot-luchtafweersystemen. Hierdoor zou Charkiv, dat voortdurend vanuit de lucht wordt aangevallen, volgens hem beter beschermd kunnen worden. De stad met ruim een miljoen inwoners in het noordoosten van Oekraïne is een van de plaatsen die het zwaarst getroffen zijn door de oorlog. Het Westen beloofde een jaar geleden al F-16's aan Zelensky, maar die zijn nog steeds niet in Oekraïne aangekomen.

Het Russische leger heeft de volledige controle overgenomen over de nederzetting Bilohorivka in de Oekraïense regio Loehansk, terwijl het Oekraïense leger gevechten meldt in de regio. Het Russische ministerie van Defensie zei in een verklaring dat zijn troepen betere posities in het gebied hebben ingenomen. De Oekraïense generale staf meldt in een avondrapport op Facebook dat er gevechten gaande zijn rond Bilohorivka en dat Oekraïense troepen drie aanvallen in de nabijgelegen Siversk-sector hebben afgeslagen.

Eerder zei de generale staf dat de troepen van Kyiv Russische aanvallen in de buurt van het dorp 'hebben tegengehouden'. Het Russische ministerie van Defensie voegde eraan toe dat het ook betrokken was geweest bij hevige botsingen in de Oekraïense regio Charkiv, nabij Vovchansk, Starytsia en Hlyboke, waar het zei dat troepen twee tegenaanvallen hadden afgeslagen. Russische troepen drongen eerder deze maand de regio Charkiv binnen om volgens president Vladimir Poetin een ​​bufferzone te creëren.

Nederland gaat het Oekraïense leger op korte termijn voorzien van meer pantservoertuigen. De zogeheten YPR-voertuigen beschikken over bewapening die de bemanning van binnenuit kan besturen. 'Zo kunnen de voertuigen ook vuursteun leveren op het slagveld', legt Defensie uit.

Demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren maakte de nieuwe wapensteun aan Oekraïne maandag bekend tijdens een online-bijeenkomst van tientallen landen die Oekraïne helpen in de strijd tegen het Russische leger, dat het land in februari 2022 binnenviel. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had om nieuwe wapensystemen gevraagd.